Trong bối cảnh biến động kinh tế và lạm phát leo thang, việc lựa chọn kênh đầu tư phù hợp trở thành mối quan tâm hàng đầu của nhiều người. Giữa bức tranh tài chính đầy thử thách, vàng và gửi tiết kiệm ngân hàng nổi lên như hai lựa chọn phổ biến giúp bảo toàn và gia tăng tài sản. Liệu bạn nên dồn tiền vào vàng để bảo vệ giá trị tài sản trong dài hạn, hay nên chọn gửi tiết kiệm với mức lãi suất hấp dẫn và an toàn? Hãy cùng khám phá những ưu điểm và hạn chế của cả hai hình thức đầu tư, từ đó đưa ra quyết định thông minh và hiệu quả nhất cho tương lai tài chính của bạn.
So sánh lợi ích và nguy cơ của việc mua vàng
Lợi nhuận cao trong dài hạn
Vàng từ lâu đã được coi là một tài sản an toàn và bảo toàn giá trị trong những thời kỳ kinh tế bất ổn. Qua các giai đoạn, vàng đã chứng minh khả năng tăng giá trong dài hạn, đặc biệt khi đối mặt với lạm phát hoặc sự mất giá của các đồng tiền mạnh. Trong những thời điểm như khủng hoảng tài chính 2008, hay đại dịch COVID-19, giá vàng đã ghi nhận mức tăng mạnh mẽ.
Khả năng chống lạm phát
Trong bối cảnh lạm phát, giá trị của tiền giấy có xu hướng giảm sút, trong khi vàng lại giữ vững được sức mua. Điều này giúp vàng trở thành một công cụ đầu tư hữu ích để bảo vệ tài sản trong thời kỳ lạm phát tăng cao. Nhiều người đã chọn mua vàng để bảo toàn tài sản khi đồng tiền mất giá.
Tính thanh khoản cao
Vàng có thể dễ dàng chuyển đổi sang tiền mặt, điều này mang lại tính thanh khoản tốt cho nhà đầu tư. Khi cần tiền gấp, bạn có thể nhanh chóng bán vàng mà không cần chờ đợi hay chịu mất lãi như khi rút tiền gửi ngân hàng trước kỳ hạn. Điều này giúp vàng trở thành lựa chọn linh hoạt cho việc đầu tư và bảo toàn giá trị.
Rủi ro mất cắp và bảo quản
Dù là tài sản quý giá, vàng vẫn đối mặt với nhiều rủi ro trong quá trình bảo quản như mất cắp hoặc hao mòn qua thời gian. Bên cạnh đó, thị trường vàng có thể biến động mạnh, dẫn đến trượt giá khi cung cầu thay đổi nhanh chóng, gây thiệt hại cho những người nắm giữ vàng trong ngắn hạn. Để bảo quản vàng, người đầu tư cần trang bị két an toàn hoặc sử dụng các dịch vụ bảo quản chuyên nghiệp.
Phí mua bán và bảo quản cao
Khi mua vàng, nhà đầu tư thường phải chịu thêm các chi phí như phí chế tác, phí mua bán, và phí bảo quản nếu gửi vàng tại ngân hàng hoặc các dịch vụ an toàn. Điều này làm giảm lợi nhuận thực tế khi giao dịch vàng. Đồng thời, phí bảo quản nếu không tính toán cẩn thận có thể tạo ra gánh nặng tài chính dài hạn cho nhà đầu tư.
Ưu điểm và hạn chế của việc gửi tiết kiệm ngân hàng
Rủi ro thấp và an toàn cao
Gửi tiết kiệm ngân hàng, đặc biệt là tại các ngân hàng uy tín, được coi là một hình thức đầu tư rất an toàn. Tiền gửi tại ngân hàng thường được bảo hiểm, giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro về mất mát tài sản. Điều này mang lại sự yên tâm cho người gửi tiền, nhất là những người không muốn đối mặt với rủi ro biến động thị trường.
Không mất phí giao dịch
Hình thức gửi tiết kiệm thường không đòi hỏi người gửi phải trả phí giao dịch, giúp cho quá trình quản lý tài chính trở nên dễ dàng hơn. Các khoản tiền lãi cũng được chi trả một cách định kỳ và rõ ràng, giúp người gửi tiền dễ dàng dự đoán thu nhập và lập kế hoạch tài chính cá nhân.
Lợi nhuận ổn định nhưng thấp
So với vàng, lợi nhuận từ việc gửi tiết kiệm thường ổn định nhưng thấp hơn, đặc biệt trong dài hạn. Lãi suất tiết kiệm có thể không vượt qua được tốc độ lạm phát, dẫn đến giá trị thực của khoản tiền gửi bị suy giảm theo thời gian. Điều này khiến việc gửi tiết kiệm không phải lúc nào cũng là lựa chọn tối ưu cho những ai muốn gia tăng tài sản.
Khả năng chống lạm phát kém
Lợi nhuận từ lãi suất tiền gửi thường không đủ để bảo vệ giá trị thực của khoản tiết kiệm trong bối cảnh lạm phát tăng cao. Do đó, gửi tiết kiệm không phải là phương án tốt nhất để chống lại lạm phát. Những người gửi tiền có nguy cơ mất mát giá trị thực của tiền gửi khi lạm phát tăng cao.
Thời điểm thích hợp để mua vàng
Kinh tế bất ổn và lạm phát cao
Lịch sử đã chứng minh vàng luôn là một kênh trú ẩn an toàn hiệu quả trong những thời kỳ kinh tế khó khăn. Khi đồng tiền mất giá, giá trị của vàng thường tăng lên, giúp bảo vệ tài sản của nhà đầu tư. Đặc biệt, trong những giai đoạn lạm phát cao, vàng giữ vững sức mua và trở thành sự lựa chọn ưu tiên.
Lãi suất giảm và USD suy yếu
Lãi suất giảm thường đi kèm với chính sách nới lỏng tiền tệ, đẩy dòng tiền vào các kênh đầu tư có tính chất trú ẩn như vàng. Đồng thời, khi USD suy yếu, giá vàng thường tăng lên do nhu cầu mua vàng bằng các loại tiền tệ khác tăng cao. Đây là thời điểm thích hợp để các nhà đầu tư mua vàng.
Thị trường chứng khoán bất ổn
Trong những giai đoạn thị trường chứng khoán biến động mạnh, nhà đầu tư thường có xu hướng rút vốn và chuyển sang các kênh đầu tư an toàn hơn như vàng. Vàng không chịu ảnh hưởng trực tiếp từ sự biến động của thị trường chứng khoán, làm cho vàng trở thành lựa chọn thay thế khi thị trường chứng khoán bất ổn.
Khi nào nên chọn gửi tiết kiệm ngân hàng
Lãi suất cao và ổn định
Lãi suất cao sẽ mang lại lợi nhuận hấp dẫn cho các khoản tiền gửi, đặc biệt là đối với những người có nhu cầu bảo toàn vốn và thu nhập ổn định. Khi lãi suất kỳ hạn 12 tháng ở mức cao, gửi tiết kiệm sẽ là lựa chọn hấp dẫn để gia tăng tài sản một cách an toàn.
Muốn đầu tư an toàn và kỳ hạn rõ ràng
Gửi tiết kiệm là một hình thức đầu tư an toàn, phù hợp với những người muốn phòng tránh rủi ro. Bên cạnh đó, gửi tiết kiệm còn giúp bạn hình thành thói quen tiết kiệm và có một khoản dự phòng cho những trường hợp cần thiết. Kỳ hạn gửi tiền được quy định rõ ràng, giúp người gửi dễ dàng lập kế hoạch tài chính.
Thị trường vàng biến động mạnh
Trong những giai đoạn thị trường vàng biến động mạnh, gửi tiết kiệm sẽ là một lựa chọn an toàn hơn so với việc đầu tư trực tiếp vào vàng. Gửi tiết kiệm giúp bạn tránh rủi ro biến động giá và vẫn đảm bảo nguồn thu nhập ổn định từ lãi suất.
Hiệu quả đầu tư vàng và gửi tiết kiệm trong giai đoạn kinh tế bất ổn
Giai đoạn 2020-2021
Vào giai đoạn năm 2020-2021, đại dịch COVID-19 đã gây ra cú sốc toàn cầu, ảnh hưởng mạnh đến nền kinh tế Việt Nam. Cả sản xuất và dịch vụ đều sụt giảm nghiêm trọng, tình trạng thất nghiệp tăng cao, và chuỗi cung ứng bị gián đoạn. Tăng trưởng GDP của Việt Nam giảm mạnh xuống 2.9% năm 2020.
Lợi nhuận từ đầu tư vàng
Năm 2020, giá vàng SJC tăng mạnh từ mức 42,6 triệu đồng/lượng đầu năm lên 56 triệu đồng/lượng vào cuối năm, tương đương mức tăng trưởng lợi nhuận 31.4%. Sang năm 2021, giá vàng tiếp tục tăng từ mức 55 triệu đồng/lượng đầu năm lên 61 triệu đồng/lượng cuối năm, đạt mức tăng 10.9%. Sau khi điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát, tỷ suất lợi nhuận thực của vàng năm 2020 là 27.29%, và năm 2021 là 8.90%.
Lợi nhuận từ gửi tiết kiệm ngân hàng
Năm 2020, lãi suất trung bình cho kỳ hạn 12 tháng của nhóm ngân hàng Big 4 là 5.6%, trong khi nhóm ngân hàng tư nhân là 6.5%. Sau khi điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát 3.23%, tỷ suất lợi nhuận thực tế của nhóm ngân hàng Big 4 là 2.30%, và nhóm ngân hàng tư nhân là 3.17%. So với đầu tư vàng, lợi nhuận thực từ gửi tiết kiệm ngân hàng trong giai đoạn này khá thấp và không đáng kể, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát, chính sách tiền tệ nới lỏng và lãi suất thấp.
So sánh lợi nhuận vàng và tiết kiệm trong giai đoạn kinh tế tăng trưởng
Giai đoạn 2022
Năm 2022, nền kinh tế Việt Nam hồi phục nhanh chóng sau đại dịch, nhờ vào chính sách hỗ trợ từ chính phủ và mở cửa thị trường. Tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2022 đạt 8.02%, cao nhất trong vòng 25 năm.
Lợi nhuận từ đầu tư vàng
Trong năm 2022, giá vàng biến động mạnh do ảnh hưởng từ chính sách tiền tệ thắt chặt toàn cầu. Giá vàng đầu năm ở mức 61,7 triệu đồng/lượng và cuối năm 67 triệu đồng/lượng, đạt mức tăng 8.6%. Khi điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát 3.15%, tỷ suất lợi nhuận thực của vàng là 5.28%.
Lợi nhuận từ gửi tiết kiệm ngân hàng
Lãi suất tiền gửi ngân hàng trong năm 2022 có xu hướng tăng, đặc biệt là khi các ngân hàng phải nâng lãi suất để thu hút vốn và giữ ổn định nền kinh tế trước áp lực lạm phát. Với lãi suất trung bình 7,4% cho nhóm ngân hàng Big 4 và 9% cho ngân hàng tư nhân, gửi tiết kiệm trở thành lựa chọn ổn định hơn cho nhà đầu tư so với vàng. Tỷ suất lợi nhuận thực sau khi điều chỉnh theo lạm phát là 4.12% cho nhóm ngân hàng Big 4 và 5.68% cho nhóm ngân hàng tư nhân.
Xu hướng sinh lời của vàng và gửi tiết kiệm từ 2023 đến 2024
Giai đoạn 2023
Năm 2023, giá vàng có sự tăng trưởng rõ rệt, từ mức 67,02 triệu đồng/lượng đầu năm lên 74 triệu đồng/lượng vào cuối năm. Mặc dù vậy, người giữ vàng cả năm 2023 chỉ lãi được khoảng 4,2 triệu đồng/lượng do mức chênh lệch giá mua và bán tăng từ 800,000 đồng lên đến xấp xỉ 3 triệu đồng. Điều này khiến lợi nhuận danh nghĩa từ việc đầu tư vàng năm 2023 chỉ đạt 6%, thấp hơn so với lãi suất trung bình kỳ hạn 12 tháng của một số ngân hàng tư nhân (6.8%). Khi điều chỉnh theo lạm phát, tỷ suất lợi nhuận thực của vàng chỉ còn khoảng 2.8%. Tuy nhiên, đây vẫn là mức lợi nhuận cao hơn so với các ngân hàng nhóm Big 4.
Lợi nhuận từ đầu tư vàng
Sang năm 2024, giá vàng lập đỉnh mới 92 triệu đồng/lượng vào ngày 10/5, sau đó điều chỉnh giảm. Tính đến tháng 9, sau khi có thông tin Fed hạ lãi suất 0,5%, giá vàng nhẫn tăng kỷ lục, thậm chí tiệm cận với giá vàng miếng. Giá vàng nhẫn ngày 30/9/2024 chạm đỉnh lịch sử, chỉ thấp hơn vàng miếng SJC 500,000 VND. Khi điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát dự kiến cho năm 2024 là 3.4%, tỷ suất lợi nhuận thực từ vàng tính đến tháng 9 đạt 7%.
Lợi nhuận từ gửi tiết kiệm ngân hàng
Lãi suất tiết kiệm ngân hàng kỳ hạn 12 tháng năm 2023 ở mức khá thấp, trung bình 4.7% đối với nhóm ngân hàng Big 4 và 6.8% với nhóm ngân hàng tư nhân. Khi điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát 3.25%, lợi nhuận thực từ gửi tiết kiệm ở các ngân hàng quốc doanh chỉ đạt 1.4%, trong khi ở các ngân hàng tư nhân là 3.4%. Sang tháng 9 năm 2024, lãi suất tiếp tục giảm do tác động từ quyết định của Fed, trung bình 4.7% tại các ngân hàng quốc doanh và 5.06% tại các ngân hàng tư nhân. Lợi nhuận thực từ gửi tiết kiệm vẫn thấp hơn so với đầu tư vàng, tại các ngân hàng quốc doanh là 1.3%, và tại các ngân hàng tư nhân là 1.6%.
Lưu ý quan trọng khi quyết định mua vàng
Chọn loại vàng phù hợp
Vàng được chia theo hàm lượng vàng nguyên chất như vàng 24K, vàng 18K, vàng 14K, hoặc chia theo hình dáng như vàng miếng, vàng nhẫn hoặc trang sức vàng. Nếu muốn đầu tư, nên ưu tiên mua vàng miếng hoặc vàng nhẫn 24K vì giá trị cao và dễ thanh khoản hơn. Vàng trang sức thường mất giá do tiền công chế tác.
Chọn nơi mua uy tín
Mua vàng tại các thương hiệu uy tín, được cấp phép là điều quan trọng để đảm bảo chất lượng và giá trị của vàng. Một số thương hiệu uy tín tại Việt Nam như SJC, DOJI, PNJ, Bảo Tín Minh Châu luôn đảm bảo nguồn gốc vàng rõ ràng và chất lượng kiểm định.
Lưu trữ an toàn
Vàng là tài sản quý giá, vì vậy lưu trữ an toàn là vấn đề cần quan tâm. Bạn có thể gửi vàng tại ngân hàng hoặc mua két sắt chuyên dụng để bảo quản tại nhà. Hạn chế để vàng ở những nơi dễ bị mất trộm hoặc tổn thất.
Đầu tư có chiến lược
Việc mua vàng cần có chiến lược rõ ràng, không nên chạy theo thị trường hoặc tâm lý đám đông. Bạn nên xác định mục tiêu đầu tư dài hạn hay ngắn hạn, từ đó điều chỉnh việc mua bán hợp lý để tối đa hóa lợi nhuận. Bên cạnh đó, hãy không ngừng trau dồi kiến thức về cách đầu tư vàng từ chuyên gia tài chính để nắm bắt xu hướng thị trường tốt hơn.
Một số điểm cần chú ý khi gửi tiết kiệm ngân hàng
Lựa chọn ngân hàng uy tín
Gửi tiết kiệm tại các ngân hàng có danh tiếng và được quản lý tốt sẽ giúp bạn yên tâm hơn về tính an toàn và khả năng sinh lời. Đặc biệt, các ngân hàng Big 4 (Vietcombank, BIDV, Agribank, Vietinbank) hoặc các ngân hàng tư nhân lớn khác như Techcombank, TPBank, VPBank thường có chính sách lãi suất hấp dẫn và dịch vụ khách hàng tốt.
So sánh lãi suất giữa các ngân hàng
Mỗi ngân hàng sẽ có mức lãi suất khác nhau tùy vào thời điểm và loại hình tiết kiệm. So sánh lãi suất giữa các ngân hàng trước khi quyết định sẽ giúp bạn chọn được nơi có lợi ích tốt nhất cho khoản tiền của mình.
Chọn kỳ hạn gửi tiết kiệm phù hợp
Tùy vào nhu cầu tài chính cá nhân mà bạn nên chọn kỳ hạn phù hợp. Nếu cần linh hoạt, kỳ hạn ngắn như 1-3 tháng sẽ giúp bạn rút tiền dễ dàng. Trong khi đó, kỳ hạn dài hơn như 12 tháng, 24 tháng, 36 tháng,… sẽ mang lại lãi suất cao hơn, nhưng bạn cần chắc chắn rằng không cần dùng đến khoản tiền đó trong thời gian dài.
Theo dõi thường xuyên biến động lãi suất
Lãi suất ngân hàng có thể thay đổi tùy theo chính sách tiền tệ và tình hình kinh tế. Việc thường xuyên theo dõi biến động lãi suất giúp bạn linh hoạt điều chỉnh kế hoạch gửi tiết kiệm, đặc biệt là trong các giai đoạn lãi suất cao có thể mang lại lợi nhuận tốt hơn.
Quyết định thông minh cho tương lai tài chính của bạn
Trước muôn vàn lựa chọn, việc đầu tư vào vàng hay gửi tiết kiệm không chỉ phụ thuộc vào mục tiêu tài chính mà còn là khả năng chịu đựng rủi ro của mỗi người. Không có một công thức cố định cho mọi trường hợp, nhưng điều chắc chắn là sự hiểu biết sâu sắc và phân bổ vốn hợp lý sẽ giúp bạn đạt được sự an toàn và lợi nhuận mong muốn. Hãy tỉnh táo trước mọi biến động của thị trường, tham khảo ý kiến của các chuyên gia và không ngừng học hỏi để đưa ra những quyết định sáng suốt nhất. Đó chính là chìa khóa để xây dựng một tương lai tài chính vững chắc và thịnh vượng.
